
Samband íslenskra sveitarfélaga, í samstarfi við Umhverfis- og orkustofnun, hefur farið af stað með vitundarvakningu til  að vekja athygli á miklu magni og þungum kostnaði sem fylgir meðhöndlun á textílúrgangi.   

Markmið herferðarinnar er að hvetja fólk til að: 

Frá árinu 2023 hafa sveitarfélög borið ábyrgð á því að safna fötum, skóm og öðrum textíl sem íbúar losa sig við. Söfnun, flutningur og önnur meðhöndlun á þessum úrgangi hefur reynst sveitarfélögum afar íþyngjandi og kostnaðarsöm, sérstaklega þegar eftirspurn eftir notuðum fatnaði er lítil. Aðeins um 5-10% af söfnuðum textíl fer í endurnotkun innanlands. Restin er send úr landi í endurnotkun, endurvinnslu eða annan endurnýtingarfarveg, eins og brennslu til orkuframleiðslu.  

Samband íslenskra sveitarfélaga og Saman gegn sóun undirstrika mikilvægi þess að halda áfram að flokka textíl rétt. Endurnotkun, endurvinnsla og önnur endurnýting á textíl er mun skárri leið fyrir umhverfið en að urða hann. Við getum verið hluti af lausninni með því að draga úr óþarfa neyslu og auka líftíma fatnaðar og textíls sem samræmist hringrásarhagkerfinu.  

Vitundarvakningin verður í birtingu á helstu vef- og samfélagsmiðlum í nóvember en nánari upplýsingar má finna á lendingarsíðu átaksins. 

Íslendingar losa sig við 10 tonn af textíl á dag. Gæði textíls fara dvínandi og aðeins lítill hluti af textílúrgangi fer í endurnotkun innanlands. 

10 tonn af textíl á dag

Inga Sæland, félags- og húsnæðismálaráðherra, og Jón Björn Hákonarson, formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga, undirrituðu samkomulag þess efnis í félags- og húsnæðismálaráðuneytinu í dag.

Komið verður á sameiginlegu skipulagi gagnamála, þar á meðal við öflun, geymslu, vinnslu og miðlun gagna sem tengjast félagslegri velferðarþjónustu. Áhersla verður lögð á uppbyggingu traustra gagnainnviða og að stafræn þróun hins opinbera miði að markvissri samhæfingu, samnýtingu og hagnýtingu gagna. 

Með samstarfinu skapast tækifæri til að nýta miðlægt lykilgögn sem gefa heildarsýn yfir velferðarþjónustu á Íslandi og gera stjórnvöldum kleift að útfæra markvissar aðgerðir og fjárfestingar. Verkefnið er mikilvægt skref í átt að gagnadrifinni nálgun og stafrænni þróun hins opinbera.

„Við hjá Sambandinu höfum lagt mikla áherslu á stafræn mál og þetta samkomulag er lykilskref í því verkefni að einfalda og bæta þjónustu við íbúa sveitarfélaga um allt land,“segir Jón Björn Hákonarson, formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga. „Með samræmdri nálgun og öflugum stafrænum tólum getum við bæði aukið skilvirkni og tryggt að fjármunir séu nýttir á skynsamlegan hátt í þágu þeirra sem þurfa mest á þjónustu að halda.“

„Við þurfum gögn til að geta tekið réttar ákvarðanir og veitt bestu mögulegu þjónustu. Kerfin í dag tala ekki saman og enginn hefur til dæmis yfirsýn yfir það hversu margt fólk er á biðlista eftir dagdvöl eða búsetuúrræðum fyrir fatlað fólk. Notandinn sjálfur hefur heldur ekki yfirsýn. Þessu viljum við breyta og ráðumst því núna í löngu tímabæra tiltekt. Loks erum við í sameiningu að móta framtíðarsýn um grunnskipulag gagna þannig að við getum tryggt samfellda þjónustu fyrir fólk og skynsamlega nýtingu fjármagns,“ segir Inga Sæland, félags- og húsnæðismálaráðherra.

Verkefnið byggir meðal annars á ákvæðum samkomulags ríkis og sveitarfélaga frá 15. desember 2023. Þá verður horft til fordæma nágrannaríkja og unnar leiðbeiningar til sveitarfélaga um framkvæmd skráningar. Samhliða verða skoðaðir möguleikar á sameiginlegum innkaupum upplýsingatæknilausna til að ná fram hagkvæmni og skilvirkni.

Til að fylgja eftir samkomulaginu verður skipaður sérstakur stýrihópur sem mun vinna að samhæfingu stafrænna verkfæra, tæknilegra staðla og gagnainnviða. Verkefnið mun einnig ná til annarra ráðuneyta, háskóla, stofnana, frjálsra félagasamtaka og einkaaðila sem sinna velferðarþjónustu.

Félags- og húsnæðismálaráðuneytið og Samband íslenskra sveitarfélaga, fyrir hönd sveitarfélaga landsins, munu ráðast í samstarf um öflun og nýtingu gagna í velferðarþjónustu og stafræna þróun hins opinbera. Markmiðið er að taka saman upplýsingar frá ólíkum þjónustuaðilum og stofnunum þannig að yfirsýn fáist yfir aðstæður þeirra sem þurfa á þjónustu að halda og stuðlað sé að samfellu í þjónustunni.

Ríki og sveitarfélög taka höndum saman um gagnaöflun og stafræna þróun í velferðarþjónustu


Markmið verðlaunanna er að vekja athygli samfélagsins á metnaðarfullu og vönduðu skóla- og frístundastarfi með börnum og unglingum. Að auki er veitt hvatning til einstaklings, hóps eða samtaka sem stuðlað hafa að menntaumbótum er þykja skara fram úr. Verðlaunin ná til leik-, grunn- og framhaldsskólastigs, sem og til listnáms og félags- og tómstundastarfs.

Verðlaun fyrir framúrskarandi skólastarfi fær Skólahljómsveit Vesturbæjar og Miðbæjar fyrir afar metnaðarfullt og árangursríkt starf. Árangur hljómsveitarinnar þykir einstakur. Hún hefur komið fram í sýningum í Borgarleikhúsinu, með Íslenska dansflokknum, á Myrkum músíkdögum, í sjónvarpi, á fjölmörgum hljómleikum og við ýmsa viðburði, auk þess að heimsækja dvalarheimili aldraðra, svo fátt eitt sé nefnt. Síðustu ár hefur hátt hlutfall nemenda við skólahljómsveitina haldið áfram tónlistarnámi.

Verðlaun fyrir framúrskarandi kennslu fær í ár Örvar Rafn Hlíðdal, íþróttakennari við Flóaskóla, fyrir framúrskarandi árangur í starfi. Örvar Rafn þykir einstaklega laginn við að ná til allra nemenda, leggur áherslu á hollustu og heilbrigða lífshætti og sýnir nemendum í verki hversu mikils virði það er að að leggja sig fram fyrir hópinn og láta aldrei sitt eftir liggja við að aðstoða og hjálpa öðrum að ná markmiðum sínum.  Flóaskóli hefur undir leiðsögn Örvars tekið þátt í Skólahreysti undanfarin ár. Þó skólinn sé fámennur, hafa keppnislið skólans náð inn í úrslit ár eftir ár og tvisvar unnið keppnina.

Verðlaun í flokki þróunarverkefna fær verkefnið  Lítil skref á leið til læsis, samstarfsverkefni leikskólans Grænuvalla og Borgarhólsskóla á Húsavík um málörvun og læsi. Verkefnið beinist annars vegar að auknu samráði kennara á báðum stigum um að efla málþroska og læsi og hins vegar að öflugri foreldrafræðslu. Áhugaverður þáttur í verkefninu er aðkoma sjúkraþjálfara, sem hefur kannað fínhreyfingar barnanna og síðan hafa þau börn sem á því þurfa að halda fengið markvissa þjálfun.

Verðlaun fyrir framúrskarandi starf, verk eða framlag til iðn- eða verkmenntunar fær Framhaldsskólinn í Vestmannaeyjum sem hefur á undanförnum árum markað sér sterka stöðu í kennslu málm- og vélstjórnargreina. Sérstaða námsins felst í því hvernig tekist hefur að umbreyta hefðbundnu námi í verkefnamiðað og atvinnulífstengt ferli þar sem nemendur vinna raunhæf verkefni sem endurspegla aðstæður í atvinnulífinu.

Hvatningarverðlaunin koma í hlut Háaleitisskóla í Reykjanesbæ. Í skólanum eru sjö af hverjum tíu nemendum eru af erlendum uppruna og í skólanum eru töluð um 30 tungumál. Í skólanum hefur tekist að skapa einstaklega jákvæða skólamenningu, m.a. með því að líta á fjölmenninguna sem styrk skólans. Mikil rækt hefur verið lögð á samstarf við foreldra og að styðja þá við að setja sig inn í og skilja íslenskt skólakerfi.

Að Íslensku menntaverðlaununum standa embætti forseta Íslands, mennta- og barnamálaráðuneytið, innviðaráðuneytið, Félag um menntarannsóknir, Grunnur – félag fræðslustjóra og stjórnenda skólaskrifstofa, Kennaradeild Háskólans á Akureyri, Kennarasamband Íslands, Listaháskóli Íslands, Miðstöð menntunar og skólaþjónustu, Menntavísindasvið Háskóla Íslands, Miðstöð skólaþróunar við Háskólann á Akureyri, Samband íslenskra sveitarfélaga, Samtök áhugafólks um skólaþróun, Skóla- og frístundasvið Reykjavíkurborgar og Samtök iðnaðarins.

Mennta- og barnamálaráðuneytið, innviðaráðuneytið og Samtök iðnaðarins fjármagna verkefnið.

Athygli er vakin á því að þegar er hægt að senda inn tillögur að tilnefningum fyrir næsta ár. Hér má finna nánari upplýsingar um verðlaunahafa og tilnefningar.

Íslensku menntaverðlaunin 2025 voru veitt við hátíðlega athöfn á Bessastöðum 4. nóvember. Verðlaunin eru veitt í fimm flokkum; fyrir framúrskarandi skóla- eða menntaumbótastarf, kennslu, þróunarverkefni, iðn- og verkmenntun, auk sérstakra hvatningarverðlauna. Jón Björn Hákonarson, formaður Sambandsins, var fulltrúi Sambandsins á athöfninni. 

Íslensku menntaverðlaunin 2025 veitt á Bessastöðum

Á fundinum fóru fram kynningar og umræður um fjármál hins opinbera, fjármál sveitarfélaga og ýmis lykilsamstarfsverkefni ríkis og sveitarfélaga, þ.á m. um fjárfestingar í innviðum og málefni fatlaðs fólks. Loks var fjallað um mögulegt stafrænt samstarf ríkis og sveitarfélaga.

Í umboði samstarfsráðs ríkis og sveitarfélaga starfar samstarfsnefnd (oft kölluð Jónsmessunefnd) sem hittist sem hittist mánaðarlega og hefur yfirumsjón með samstarfi ríkis og sveitarfélaga.

Samstarfsráð ríkis og sveitarfélaga kom saman til fundar í gær og ræddi sameiginleg málefni sem tengjast stöðu og verkefnum sveitarfélaga. Fast sæti í ráðinu eiga formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga, fjármála- og efnahagsráðherra og innviðaráðherra. Með þeim á fundinum var Heiða Björg Hilmisdóttir, borgarstjóri, ásamt fulltrúum frá ráðuneytunum tveimur og Sambandinu.

Leitarniðurstöður

Sam­starfs­ráð rík­is og sveit­ar­fé­laga kom sam­an

Samstarfsráð ríkis og sveitarfélaga kom saman