Vorið 2024 samþykkti Alþingi Landsskipulagsstefnu 2024-2038 ásamt fimm ára aðgerðaáætlun fyrir árin 2024-2028. Meðal aðgerða er kortlagning á ræktunarlandi sem hentar til matvælaframleiðslu. Því hefur nú verið unnin grunnflokkun fyrir landbúnaðarland af Eflu verkfræðistofu en verkefnisstjórn var í umsjón Lands og skógar.

Afurð verkefnisins er landupplýsingagrunnur með flokkun lands í 4 flokka auk takmarkana sem er land sem ekki hentar til ræktunar. Nú hefur verið opnuð einföld tilgátuvefsjá fyrir hagaðila til að skoða niðurstöður flokkunarinnar og gera athugasemdir við einstök atriði. Vefsjáin verður opin til og með 30. júní og mun svo færast undir landupplýsingagrunn í umsjón Lands og skógar sem verður öllum aðgengilegur og uppfærður eftir því sem upplýsingar verða betri. Áfram verður hægt að koma með ábendingar eftir að vefsjáin færist yfir í landupplýsingagrunninn.

Sveitarfélög, hvert fyrir sig, munu bera ábyrgð á að vinna gögnin áfram og nánar sem forsendugagn fyrir stefnumótun um landbúnaðarland í aðalskipulagi.


Þann 11. júní hélt Sambandið, fyrir hönd Lands og Skógar, kynningarfund fyrir sveitarfélögin um kortlagningu ræktunarlands og nýja tilgátuvefsjá. Fundurinn var haldin á Teams og upptöku fundarins má finna neðar í fréttinni.

Kortlagning ræktunarlands - tilgátuvefsjá opnuð

Samningar fyrir flest launafólk voru gerðir á tímabilinu mars til september 2024. Síðasti stóri samningurinn í lotunni sem var gerður í febrúar 2025 fól í sér þá nýlundu að vera sameiginlegur samningur ríkis og sveitarfélaga við öll aðildarfélög KÍ. Hann byggði á innanhússtillögu ríkissáttasemjara og er nokkuð frábrugðinn öðrum samningum í lotunni. Í heildina má áætla að gerðir hafi verið nærri 250 kjarasamningar í núverandi samningalotu á vettvangi þeirra aðila sem aðild eiga að Kjaratölfræðinefnd og var félagsfólk á kjörskrám stéttarfélaga í þessum samningum tæplega 189 þúsund.

Sundurliðuð gögn KTN um launaþróun liggja fyrir til janúar 2025 og er töluverður munur á þróun milli markaða frá upphafi samningalotunnar í febrúar 2024. Laun hækkuðu mest á almenna markaðnum þar sem tvær kjarasamningsbundnar hækkanir komu til framkvæmda en minna á opinberum markaði þar sem aðeins ein hækkun var á tímabilinu og samningum kennara var ólokið. Önnur hækkun á opinberum vinnumarkaði kom til framkvæmda í apríl 2025 og samningum kennara lauk í febrúar sem ekki endurspeglast í gögnum KTN að þessu sinni.

Þetta kemur fram í nýrri skýrslu kjaratölfræðinefndar þar sem fjallað er um þróun efnahagsmála og launa,  vinnumarkaðsmál og kjarasamninga.

Grunntímakaup, sem best endurspeglar umsamdar launahækkanir, hækkaði um 10,2% á almennum markaði á tímabilinu frá janúar 2024 til janúar 2025 en hækkunin nam 5,7% hjá ríki og Reykjavíkurborg og 6,1% hjá sveitarfélögum utan Reykjavíkur. Í samningalotunni var almennt farin blönduð leið krónutöluhækkana og prósentuhækkana og eru launahækkanir því hlutfallslega mestar á lægri laun.

Að teknu tilliti til verðlagsþróunar hafði kaupmáttur grunntímakaups í janúar 2025 aukist um 4,2% frá upphafi samningalotunnar. Á almennum vinnumarkaði var kaupmáttaraukningin 5,3%, hjá ríki og Reykjavíkurborg 1,0% og hjá sveitarfélögum utan Reykjavíkur um 1,4%.

Áhersla á krónutöluhækkanir í kjarasamningum á undanförnum árum hefur leitt til þess að munur á hæstu og lægstu launum á vinnumarkaði hefur dregist saman og lækkuðu tíundastuðlar markvert á árunum 2019-2022. Á síðustu tveimur árum hefur sú þróun haldið áfram á opinberum vinnumarkaði en lítilsháttar viðsnúningur orðið á almennum markaði. 

Í skýrslu kjaratölfræðinefndar er einnig fjallað um efnahags- og vinnumarkaðsmál. Þar er meðal annars umfjöllun um þróun verðlags, vaxta, opinberra fjármála og framleiðni. Auk umfjöllunar um þróun vinnumarkaðar, atvinnuþátttöku ólíkra hópa og búferlaflutninga og hagsveiflur.

Kaupmáttur ráðstöfunartekna jókst um 2,7% árið 2023 og 2,8% í fyrra sem er mun meira en kaupmáttur launa. Háir vextir og verðhækkanir hafa þrengt að mörgum heimilum en fjárhagsstaða heimilanna er heilt yfir sterk og vanskil lítil í sögulegu tilliti.

Dregið hefur úr spennu á vinnumarkaði og starfandi fólki fjölgar hægar en áður. Atvinnuástandið er áfram gott og atvinnuþátttaka mikil. Á síðustu áratugum er töluverð fylgni milli hagsveiflna og búferlaflutninga þannig að þegar hægist um í efnahagslífinu dregur úr flutningi fólks til landsins og eru vísbendingar um að svo sé einnig nú.

Munur á hlutfalli starfandi kvenna og karla er meiri meðal þeirra sem eru með ung börn á framfæri en í öðrum hópum. Þó dregið hafi úr þeim mun á undanförnum áratugum er enn mun meiri munur á atvinnuþátttöku kynjanna í þessum hópi en hjá þeim sem ekki hafa börn á framfæri.

Kjarasamningar til ársins 2028 hafa verið undirritaðir fyrir nær allt launafólk bæði á almennum og opinberum vinnumarkaði í yfirstandandi samningalotu sem hófst í febrúar 2024.

Vorskýrsla Kjaratölfræðinefndar 2025

Kynning á helstu efnisatriðum og breytingum kjarasamnings hefur verið send til sveitarfélaga og bráðabirgðaröðun verður send á næstu dögum þegar hún hefur verið afgreidd af Verkefnastofu starfsmats.

Kjarasamningur fer nú til atkvæðagreiðslu sem lýkur á hádegi þann 8. júlí n.k. Verði kjarasamningurinn samþykktur gildir hann frá 1. janúar 2025 til 31. mars 2028.

Síðasti kjarasamningurinn í þessari lotu

Þess má geta að kjarasamningur við Sjúkraliðafélag Íslands er síðasti kjarasamningurinn sem gerður er í þessari samningalotu.

Í gær, miðvikudaginn 11. júní, var skrifað undir kjarasamning við Sjúkraliðafélag Íslands. Nýr samningur gerir ráð fyrir innleiðingu starfsmats með bráðabirgðaröðun starfa sjúkraliða.

Skrifað undir kjarasamning við sjúkraliða

Opnað var fyrir umsóknir í janúar en hægt er að sækja um til 3. apríl. 

Frekari upplýsingar er að finna á vefsíðu verkefnisins og hægt er að hafa samband við Kolbrúnu Bjargmundsdóttur, landstengilið og sérfræðing hjá Rannís (kolbrun.bjargmundsdottir@rannis.is) vakni frekari spurningar.

Auglýst er eftir umsóknum frá sveitarfélögum sem hafa áhuga á að reyna nýstárlegar lausnir við að mæla ástand vatns og vinna að úrbótum. Þau sveitarfélög sem valin verða fá hvert um sig u.þ.b. 15 milljónir króna (100.000 Evrur) og sérfræðiráðgjöf og handleiðslu við að auka vatnsgæði á sínu landsvæði.  

Leitarniðurstöður

Er efnamengun í vatni vandamál í þínu sveitarfélagi?

Umsóknarfrestur til 3. apríl 2025

Leitarniðurstöður

Er efna­meng­un í vatni vanda­mál í þínu sveit­ar­fé­lagi?

Umsóknarfrestur til 3. apríl 2025

Er efnamengun í vatni vandamál í þínu sveitarfélagi?