Samskipti ríkis og sveitarfélaga
Samskipti ríkis og sveitarfélaga
Sambandið er formlegur málsvari allra sveitarfélaga gagnvart ríkisvaldinu og byggja samskipti þessara aðila á sveitarstjórnarlögum og samstarfssáttmála ríkis og sveitarfélaga.
Lagagrundvöllur
Í XIII. kafla sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011 er fjallað um formlegt samráð og samstarf ríkis og sveitarfélaga í 128. gr. þar sem kveðið er á um samstarfssáttmála ríkis og sveitarfélaga og hins vegar í 101. gr. þar sem kveðið er á um samráð vegna breytingar á verkaskiptingu eða fjármálalegum samskiptum ríkis og sveitarfélaga:
128. gr. Formlegt samráð og samstarf ríkis og sveitarfélaga.
Ríkisstjórnin skal tryggja formlegt og reglubundið samstarf við sveitarfélögin um mikilvæg stjórnarmálefni sem tengjast stöðu og verkefnum sveitarfélaga. Formlegt samstarf skal m.a. fara fram um framlagningu lagafrumvarpa sem varða sveitarfélögin og um stjórn fjármála hins opinbera, verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga og önnur mikilvæg mál sem varða hagsmuni sveitarfélaganna eða fjármál.
Samstarfsráð ríkis og sveitarfélaga skal funda að lágmarki einu sinni á ári. Fast sæti á fundum samstarfsráðsins eiga ráðherra sveitarstjórnarmála og sá ráðherra er fer með fjárreiður ríkisins og formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga. Aðrir ráðherrar sitja fundi samstarfsráðsins eftir því sem tilefni er til hverju sinni. Um skipan samstarfsráðsins fer að öðru leyti samkvæmt ákvæðum samstarfssáttmála, sbr. 4. mgr.
Yfirumsjón með samstarfi samkvæmt þessari grein hefur samstarfsnefnd ríkis og sveitarfélaga. Í henni eiga sæti ráðuneytisstjórar ráðuneytis sveitarstjórnarmála og [þess ráðuneytis er fer með fjárreiður ríkisins]1) og þrír fulltrúar tilnefndir af stjórn Sambands íslenskra sveitarfélaga. Ef þörf er á getur samstarfsnefndin ákveðið að kalla til fulltrúa fleiri ráðuneyta. Samstarfsnefndin starfar í umboði samstarfsráðsins og er vettvangur fyrir reglulega umfjöllun um samskiptamál ríkis og sveitarfélaga.
Samstarf samkvæmt þessari grein skal nánar útfært í samstarfssáttmála ríkis og sveitarfélaga sem unninn skal af samstarfsnefnd eða í sérlögum eftir því sem við á. Þar skal einnig fjallað um gerð árlegrar þjóðhags- og landshlutaspár sem leggja ber til grundvallar í samstarfi samkvæmt þessari grein og sveitarfélögum er skylt, eftir því sem við á, að byggja á við gerð fjárhagsáætlana.