Full ástæða er til að vekja athygli á viðtali í Innherja á visir.is í dag við Harald Líndal Haraldsson, fyrrv. Bæjarstjóra Hafnarfjarðarbæjar og ráðgjafa með áratuga reynslu. Haraldur dregur upp skýra en óneitanlega dökka mynd af fjármálum sveitarfélaga og þróun þeirra.
Að mati Haraldar stefnir í óefni ef sveitarfélög koma ekki böndum á hækkun launagjalda og fjölgun stöðugilda. Launakostnaður hefur hækkað um 7 prósentustig af tekjum sveitarfélaga frá 2010 til 2020 eða sem nemur 26 ma.kr.
Fjölgun stöðugilda má að einhverju leyti rekja til þjónustu við fatlað fólk sem sveitarfélögin tóku yfir árið 2011. Haraldur bendir á að þeim sem nýta þjónustu fyrir fatlað fólk hafi fjölgað um hátt í 70 til 80% frá yfirtökunni.
Fjölgun starfsmanna leik- og grunnskóla hefur fjölgað langt umfram fjölgun nemenda. En Haraldur spyr jafnframt hvort samsetning starfsfólks sé rétt til þess að takast á við velferðarþjónustu í skólakerfinu með stefnunni um skóla án aðgreiningar. „Þurfum við ekki meira af fagfólki öðru en kennurum í grunn- og leikskólakerfinu“ spyr hann.
Stöðugildum hefur fjölgað en engu að síður er skortur á alls konar fagfólki. Haraldur leggur áherslu á að gera þurfi áætlun um hvernig eftirspurn eftir þessu fagfólki verði mætt. „Það snýr að ríkinu. Þannig að hið opinbera þarf að taka höndum saman um hvernig þessari þörf verði mætt til lengri tíma litið.“
Haraldur bendir á að erfitt geti verið að fækka starfsfólki. „En ef sveitarfélögin átta sig tímanlega á því að fjölgun stöðugilda getur ekki gengið ár eftir ár – í stað þess að halda áfram þar til í óefni er komið- þá er hægt að setja markmið um fjölgun og ná þeim með því að sleppa endurráðningum þegar starfsmaður segir upp eða lætur af störfum.“
Þetta eru sannarlega orð í tíma töluð og mikil brýning til ríkisvaldsins en ekki síður til sveitarfélaga.